Onderzoekspopulisme!

Oh jee. Er is nieuws over Jesse Frederik, u weet wel, die jongen van De Correspondent die zo oprecht betrokken is bij de slachtoffers daders van het toeslagenschandaal en voortdurend boos is vanwege alle hyperige berichtgeving over dat toeslagenschandaal (zie hier, hier, hier en hier). Het blijkt nu namelijk dat de hersteloperatie van het toeslagenschandaal voor geen meter loopt (wisten we wel natuurlijk) vanwege een ANGSTCULTUUR op de werkvloer. En weet u waar die angstcultuur onder meer door wordt gevoed? "De angst om fouten te maken overheerst binnen de UHT. Vooral sinds eind 2021 bekend werd dat ook betrokkenen bij de zogeheten Bulgarenfraude compensatie hadden gekregen. "Dat leidde tot veel stress, en nu durft niemand nog fouten te maken. En dus loopt alles vast", zegt een UHT-medewerker." En wie bracht die primeur van betrokkenen bij de Bulgarenfraude die compensatie hadden gekregen? U mag nul keer raden want het antwoord staat al in de kop. Maar goed. Zo had Jesse het vast niet bedoeld.

Breek het nieuws

Het marketingbedrijf met een journalistieke tak De Correspondent is weer eens een boekje aan het verkopen. En dus halen alle millennials die automatisch de mening van De Correspondent overnemen omdat het niet bij hun lifestyle past dat ze eigenlijk totaal niet in politiek zijn geïnteresseerd binnenkort opeens hun mening over de toeslagenaffaire uit de Facebookpost over dat boekje. Het enige probleem: het boekje (recensie van iemand met kennis van zaken: daar) is geschreven door Jesse Frederik, een tunnelvisionair die in juni 2019 bij een stinkende beerput nog stond te roepen dat ie naar viooltjes rook. In zijn eigen woorden: "Volgens mij ziet Klein (Pieter Klein, de journalist die zich vastbeet in de affaire en zonder wie de levens van duizenden ouders nog kapotter zouden zijn, dan ze nu al zijn, GS) overal complotten. En staan collegae erbij te juichen, want het ziet er allemaal enorm Watergate uit."  En na meer dan anderhalf jaar koppig vasthouden aan deze mening is Frederik eruit: de toeslagenaffaire is de schuld van niemand, én van iedereen, én van hijgerige journalisten van RTL Nieuws die in 2013 een reportage maakten over de Bulgarenfraude. Jammer voor Frederik dat die reportage is gemaakt door de brave onderzoeksjournalist Siebe Sietsma (inmiddels Nieuwsuur), die overduidelijk geen zin heeft om onder de bus geduwd te worden en in 2597 woorden, die raak zijn, de keizer van zijn marketingmaatpak ontdoet. Wie is hier nou de hijgerige journalist die zich in de waan van de dag verslikt? Gij of ik?

Als je dit jaar één verhaal leest, laat het dan deze reconstructie van ⁦burgerjournalist Marcel van den Berg over dit gewauwel op De Correspondent zijn

De Belastingdienst, onder druk van de Tweede Kamer die na de Bulgarenfraude een harde fraudeaanpak eiste, sloeg in haar klopjacht op fraudeurs enorm door en misbruikte haar macht door zonder enig bewijs van fraude de uitkering van kinderopvangtoeslag te stoppen met enorm veel leed voor duizenden ouders tot gevolg. Deze week worden politici door de Parlementaire ondervragingscommissie kinderopvangtoeslag gehoord over hun rol in wat de toeslagenaffaire is gaan heten. RTL Nieuws en Trouw brachten de vele misstanden door de Belastingdienst aan het licht. Die zijn niet mals, dit zijn maar een paar voorbeelden: onrechtmatig stoppen van toeslagen, etnisch profileren, stukken achterhouden in rechtszaken, gebruik van nepbewijs, mensen op geheime zwarte lijsten zetten en nog ongeveer 50 andere misstanden. Ongeveer 96% van de ouders die verdacht waren van fraude bleek achteraf onschuldig te zijn. 

Journalist Jesse Frederik van De Correspondent schreef onlangs over deze affaire een artikel met de eerste zes hoofdstukken van zijn nog te verschijnen boek over de affaire. In een podcast met de titel 'Wat de toeslagenaffaire zegt over de noodzaak van een ander soort journalistiek' geeft Frederik flink wat kritiek op de twee journalisten die de vele misstanden onthulden. Zij zouden hun berichtgeving te veel richten op het falen van personen. Ironisch genoeg blijkt nu juist dat het werk van Frederik journalistiek zwaar onder de maat is. 

Frederik zegt tegen iedereen die het wil horen, ten onrechte, dat de Belastingdienst niet de hoofdschuldige was. Die zou slechts een strenge wet uitvoeren die geen ruimte bood voor de menselijke kant. De rode draad is dat de Belastingdienst niet de hoofdschuldige is. In de aankondiging van het boek is letterlijk te lezen "vrijwel iedereen – ministers, Kamerleden, ambtenaren, journalisten – deed wat je van ze zou verwachten, en juist daardoor liep alles mis". In een podcast zegt Frederik daarover op 1:17:09 dat "die wet het grootste probleem is hier". Frederik slaat de plank volkomen mis.